Faktoring jako wsparcie dla małych i średnich firm – czy warto?

Sektor MŚP w 2024 roku

Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce stanowią niemal 99,8% wszystkich aktywnych firm. W ich skład wchodzą zarówno mikroprzedsiębiorstwa (97,2%), jak i małe (2,1%) oraz średnie firmy (0,6%). W 2023 roku sektor ten zmagał się z wieloma wyzwaniami, w tym z wysokimi kosztami operacyjnymi oraz skutkami reform podatkowych, takich jak Polski Ład. Jednocześnie, według raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, mimo trudności gospodarczych i wysokiej inflacji, sytuacja firm jednoosobowych zaczyna się stabilizować – liczba wniosków o zamknięcie działalności w pierwszych trzech kwartałach 2024 roku spadła o 2,2% w porównaniu z rokiem poprzednim, wynosząc blisko 142 tys.  Z drugiej strony liczba wniosków o zawieszenie działalności wzrosła o blisko 5%, co może świadczyć o próbach optymalizacji kosztów przez przedsiębiorców w niepewnych czasach.

Z czego wynikają kłopoty sektora MŚP?

Problemy małych i średnich przedsiębiorstw wynikają z kilku podstawowych kwestii:

• Wysokie koszty prowadzenia działalności – wprowadzenie reform podatkowych oraz rosnące ceny energii, materiałów i usług sprawiły, że koszty operacyjne stały się dla wielu firm ogromnym obciążeniem, przy czym szczególnie dotkniętymi w tej kwestii są branże, gdzie marże są niskie, takie jak handel czy transport.
• Długie terminy płatności – przeciętny termin płatności faktur w Polsce wynosi 14 dni, ale w zależności od sytuacji ten czas może wydłużyć nawet do kilku miesięcy. To powoduje problemy z utrzymaniem płynności finansowej i zwiększa ryzyko niewypłacalności.
• Trudności z uzyskaniem kredytu bankowego – polityka kredytowa banków staje się coraz bardziej restrykcyjna, szczególnie wobec małych firm, które często nie mogą zaoferować wymaganych zabezpieczeń.
• Niedostateczna wiedza – wielu przedsiębiorców nie zna nowoczesnych narzędzi finansowych, które mogłyby poprawić ich sytuację, takich jak faktoring.

Co to jest faktoring i jak może pomóc firmom z sektora MŚP?

Faktoring to usługa finansowa polegająca na wykupie przez firmę faktoringową nieprzeterminowanych faktur z odroczonym terminem płatności. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca może szybko uzyskać środki, które normalnie otrzymałby dopiero po zapłacie przez kontrahenta.
Polski rynek faktoringu rozwija się dynamicznie – po trzech kwartałach 2024 roku firmy należące do Polskiego Związku Faktoringu sfinansowały faktury o łącznej wartości 344,6 mld zł. Z usług faktoringowych korzysta już 25,9 tys. przedsiębiorstw, które wystawiły ponad 7 milionów faktur.

Zalety i wady faktoringu

Faktoring, jako elastyczne narzędzie finansowe, ma swoje mocne i słabe strony. Zrozumienie zarówno zalet, jak i ograniczeń pozwala przedsiębiorcom podjąć świadomie odpowiedzieć na pytanie, czy wprowadzenie tej usługi będzie korzystne dla ich firmy.

Dlaczego warto?

Faktoring jest coraz popularniejszym narzędziem finansowym w Polsce. Dane Polskiego Związku Faktorów podane na początku artykułu nie pozostawiają złudzeń – znaczenie faktoringu będzie rosło. Dlaczego coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na to rozwiązanie? Poniżej prezentujemy kilka zalet tego rozwiązania.

Błyskawiczny dostęp do gotówki

Możliwość niemal natychmiastowego uzyskania środków z faktur jest bezsprzecznie jedną z największych zalet faktoringu. Faktorzy wypłacają zaliczkę w wysokości od 70% do nawet 100% wartości faktury w ciągu 24-48 godzin od jej zgłoszenia. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą pokrywać bieżące wydatki, takie jak zakup materiałów, wypłaty wynagrodzeń czy spłatę zobowiązań wobec dostawców. To szczególnie istotne w branżach z długimi cyklami płatności, takich jak budownictwo czy transport.

Poprawa płynności finansowej

Długie terminy płatności, które w Polsce wynoszą średnio 14 dni, a w przypadku MSP mogą sięgać nawet 90 dni, są jednym z głównych problemów małych firm. Faktoring pozwala uniknąć zatorów płatniczych, zapewniając stały przepływ środków finansowych. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą działać efektywnie i bez przestojów.

Lepsze relacje z kontrahentami

Korzystanie z faktoringu umożliwia przedsiębiorcom oferowanie swoim klientom dłuższych terminów płatności bez obciążania własnej płynności finansowej. To istotny atut, który może zwiększyć konkurencyjność firmy na rynku i wzmocnić relacje biznesowe. Klienci, mając więcej czasu na uregulowanie zobowiązań, chętniej współpracują z przedsiębiorstwami korzystającymi z tej formy finansowania.

Brak konieczności zaciągania kredytu

W przeciwieństwie banków, faktorzy nie wymagają dopełnienia skomplikowanych procedur, a decyzja o przyznaniu finansowania opiera się głównie na wiarygodności kontrahentów, a nie na zdolności kredytowej firmy. To szczególnie korzystne dla przedsiębiorstw, które mają ograniczone możliwości uzyskania kredytu ze względu na brak historii kredytowej lub niską wartość zabezpieczeń.

Elastyczność oferty

Faktoring jest dostępny w różnych formach, takich jak faktoring pełny (z przejęciem ryzyka niewypłacalności kontrahenta), niepełny (bez przejęcia ryzyka), odwrotny (finansowanie płatności dla dostawców) czy eksportowy (dla firm handlujących z zagranicą). Przedsiębiorcy mogą wybrać model dopasowany do swoich potrzeb.

Wsparcie administracyjne

Faktorzy często oferują dodatkowe usługi, takie jak np. monitorowanie terminów płatności. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą zaoszczędzić czas i skupić się na rozwijaniu działalności, zamiast na zarządzaniu należnościami.

Kto najbardziej skorzysta na faktoringu?

Faktoring jest szczególnie przydatny w branżach, gdzie dostęp do kapitału obrotowego jest niezmiernie ważny, a terminy płatności długie, takich jak:

• Budownictwo – kontrakty budowlane często charakteryzują się dużymi wartościami i długimi terminami płatności. Faktoring w takich firmach, jak np. eFaktor, oferuje rozwiązanie finansowania pod kontrakt. Dzięki temu właściciel firmy budowlanej może sfinansować projekt na podstawie kontraktu, który podpisał z kontrahentem.
• Transport – zwłaszcza międzynarodowy, gdzie czas oczekiwania na zapłatę wynosi nawet kilka miesięcy.
• Handel i usługi – małe firmy oraz osoby samozatrudnione, które współpracują z dużymi klientami narzucającymi długie terminy płatności i stają w obliczu rosnących kosztów.

Dlaczego rynek faktoringu w Polsce dopiero się rozwija?

Sektor faktoringowy w Polsce rozwija się dynamicznie, stając się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Według Polskiego Związku Faktorów, w pierwszym trzech kwartałach 2024 roku sfinansowano faktury o wartości 344,6 mld zł, co oznacza znaczący wzrost względem lat poprzednich. Pomimo tego, w segmencie mikrofirm z faktoringu korzysta jedynie około 1% przedsiębiorstw, co wskazuje na ogromny potencjał rozwoju tego rynku.

Eksperci podkreślają, że kluczowym wyzwaniem jest edukacja przedsiębiorców, którzy często nie są świadomi korzyści wynikających z faktoringu. Magdalena Martynowska-Brewczak, Członek Zarządu eFaktor, zauważa, że wielu przedsiębiorców błędnie kojarzy tę usługę z problemami finansowymi:

To kwestia wciąż niskiej świadomości przedsiębiorców, czym jest faktoring. Gdy zaczynałam pracę, faktoring kojarzył się z windykacją. Dzisiaj jest trochę lepiej, ale nadal jest sporo firm, które nie mają pojęcia, jak działa to narzędzie, boją się tego produktu, a na dodatek dominuje przekonanie, że ktoś, kto korzysta z faktoringu, musi być w złej sytuacji finansowej, co nie jest prawdą.

Zmieniające się postrzeganie faktoringu oraz rosnąca świadomość finansowa, sprawiają jednak, że coraz więcej przedsiębiorstw widzi w nim narzędzie nie tylko wspierające płynność, ale także umożliwiające rozwój. Faktoring pozwala firmom szybciej reagować na potrzeby rynkowe, oferować klientom dłuższe terminy płatności i realizować nowe inwestycje.
Choć w Polsce faktoring jest wciąż mniej popularny niż na rynkach zachodnich, jego roczna dynamika wzrostu wynosi 18-20%. Firmy odnotowują coraz większe zainteresowanie tą formą finansowania, a rynek nadal ma ogromne przestrzenie do penetracji, zwłaszcza wśród mikroprzedsiębiorstw, które mogą lepiej zarządzać płynnością finansową i budować stabilną pozycję na rynku.

Faktoring, czyli skuteczność

Faktoring to skuteczne i elastyczne narzędzie wspierające rozwój małych i średnich firm. Poprawia płynność finansową, eliminuje ryzyko zatorów płatniczych i pozwala przedsiębiorcom skupić się na rozwoju biznesu, zamiast na zarządzaniu należnościami.