Jak uniknąć płacenia podatku?

Rachunki firmowe są w większości nieoprocentowane, a jeśli już, to odsetki z nich są symboliczne – zwykle nie przekraczają jednego procenta. Z drugiej strony, prowadzenie firmowego konta związane jest ze sporymi opłatami, wynoszącymi średnio kilkadziesiąt złotych miesięcznie. By zniwelować tę różnicę, przedsiębiorcy przelewają część środków, które w danym momencie nie są im potrzebne, na wyżej oprocentowane subkonto lub lokatę. Pojawiają się jednak wątpliwości, czy od zysku z odrębnych lokat powinien zostać odprowadzony podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), czy podatek dochodowy.

Odsetki na rachunku to przychód firmy
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 14 ust. 2 pkt 5) przychodem z działalności gospodarczej są odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. W takim wypadku bank nie jest uprawniony do pobierania podatku od zysków kapitałowych – tzw. podatku Belki – w wysokości 19%. To przedsiębiorca jest zobowiązany doliczyć do swoich przychodów kwotę odsetek i opodatkować je zgodnie z przyjętą przez siebie formą opodatkowania: podatkiem liniowym (19%), skalą podatkową (18% lub 32%) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (3%).

… a na lokacie - przychód z kapitałów pieniężnych
Takie stanowisko wyrażane jest w interpretacjach wydawanych przez izby skarbowe (interpretacja indywidualna z 28 lutego 2011 r., IPPB1/415-1147/10-2/ES; z 19 marca 2010 r., IPPB1/415-97/10-2/EC). Zgodnie z nimi odsetki od lokat bankowych powinny być kwalifikowane jako dochody z kapitałów pieniężnych, niezależnie od tego, czy jest to lokata firmowa, czy lokata osoby indywidualnej, i zgodnie z takim podejściem opodatkowane 19-proc. podatkiem Belki.
Kluczowe jest więc rozstrzygnięcie, co oznacza użyty przez ustawodawcę zwrot „rachunki bankowe związane z prowadzoną działalnością”. Do tej pory pojawiały się różne stanowiska w tym zakresie. Przykładowo, skład orzekający w wyroku z 26 sierpnia 2008r., (sygn.. akt. II FSK 806/07) uznał, że rachunek bankowy utrzymywany w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą to taki rachunek, który służy przedsiębiorcy do prowadzenia działalności. Jest to zatem konto, za pomocą którego dokonywane są rozliczenia z tytułu transakcji zawieranych przez przedsiębiorcę. Lokata nie spełnia powyższych funkcji i z tego względu osiągane z niej przychody powinny być zaliczone do źródła, jakim są kapitały pieniężne.
Można jednak spotkać odmienne stanowiska. W wyroku z 30 września 2010r. (sygn. akt. I SA/Ke 437/10) sąd uznał, że środki utrzymywane na lokacie są związane z działalnością gospodarczą.

Ulga do końca roku
Przedsiębiorcy mogą być zainteresowani traktowaniem odsetek od środków zdeponowanych na lokatach jako przychodu z działalności gospodarczej. Mają wtedy możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodów, dzięki czemu podatek jest znacznie niższy w porównaniu z opodatkowaniem samego przychodu podatkiem Belki. Po za tym w przypadku opodatkowania działalności gospodarczej skalą podatkową czy ryczałtem sama wysokość podatku jest znacznie niższa niż 19%: w przypadku osiągania relatywnie niskiego dochodu stawka wynosi 18% (skala podatkowa) lub nawet 3% (ryczałt).
Jeszcze korzystniejsze dla przedsiębiorcy może być założenie lokaty firmowej opodatkowanej podatkiem Belki, która jest tak skonstruowana, że pozwala do końca tego roku uniknąć podatku w ogóle. Taką możliwość dają depozyty z dzienną kapitalizacją odsetek, które przy odpowiedniej kwocie lokaty i wysokości oprocentowania pozwalają na skorzystanie z tzw. ulgi zaokrągleniowej.

Tylko w trzech bankach lokata bez podatku
Z ankiety Tax Care wynika, że banki w większości przypadków traktują zyski z firmowych lokat jako przychód z działalności gospodarczej, co oznacza, że przedsiębiorcy powinni je opodatkować we własnym zakresie. W takiej sytuacji niezbędne będzie dostarczenie do obsługującego ich biura księgowego wyciągu z firmowej lokaty, na podstawie którego będą mogli doliczyć do przychodu osiągnięte z niej zyski (podobnie, jak w przypadku kont firmowych).
Jeśli jednak bank stosuje się do zasad wynikających z interpretacji podatkowych, czyli nalicza podatek Belki od odsetek od lokat firmowych, przedsiębiorca powinien szukać takich depozytów, które eliminują podatek Belki ze względu na dzienną kapitalizację odsetek. Niestety, obecnie tak skonstruowane lokaty firmowe oferują zaledwie trzy banki: Bank Pocztowy (lokata miesięczna ze stawką 3,70% i półroczna 4,81%), FM Bank (depozyt kwartalny 4,65%, półroczny 5% i roczny 5,35%) oraz Idea Bank (lokata miesięczna 8,08%, dwumiesięczna 8,05%, roczna 5,63% oraz dwuletnia 6%).

Joanna Szlęzak-Matusewicz
Agata Szymborska-Sutton