Kodeks reklamy i promocji produktów branży spirytusowej

 Członkowie Krajowej Rady Przetwórstwa Spirytusu (KRPS), świadomi, że nadmierna i nieodpowiedzialna konsumpcja napojów alkoholowych, w tym także napojów wysokoprocentowych, ma negatywne konsekwencje zdrowotne, chcą zobowiązać się do zwalczania nadużywania alkoholu we wszystkich grupach społecznych, a przede wszystkim spożywania alkoholu wśród nieletnich. To główne założenie projektu „Kodeksu reklamy i promocji produktów przemysłu spirytusowego”. Specjalny zespół roboczy zajmie się teraz opracowaniem ostatecznej treści dokumentu.

Oprócz prac nad regulacją samoogrniczającą, KRPS będzie podejmowała współpracę z organizacjami pozarządowymi, które zajmują się zwalczaniem nadużywania alkoholu, takimi jak Fundacja KRZYŚ, organizująca akcję „Trzeźwy i życzliwy kierowca” czy Homo Homini, prowadząca kampanię „Lato bez %”. Członkowie KRPS uznali, że jedyną skuteczną metodą zwalczania nadużywania alkoholu są akcje informacyjne i edukacyjne oraz wzmocnienie systemu profilaktyki, a nie jak się często podnosi, zmiana stawek akcyzy na napoje spirytusowe.

Spożycie alkoholu zawartego w każdym rodzaju napojów, w więc zarówno w piwie, w winie oraz w wódce jest szkodliwe w przypadku jego nadużywania. Szczególnie istotne jest eliminowanie picia alkoholu pod każdą postacią wśród dzieci i młodzieży. W tym wypadku nie ma dawki alkoholu nieszkodliwej dla zdrowia, dlatego należy stosować zasadę ZERO tolerancji dla alkoholu wśród nieletnich. W powszechnym mniemaniu alkohol to głównie wódka. Dane dotyczące produkcji i spożycia poszczególnych napojów zawierających alkohol wskazują wyraźnie, że w ostatnich latach w Polsce największy wzrost spożycia to alkohol zawarty w piwie.

Powodem decyzji o prowadzeniu prac nad kodeksem przez polskich producentów napojów spirytusowych są zarówno działania prowadzone w tym zakresie na forum Europejskiej Organizacji Producentów Alkoholi (CEPS), jak i wyniki badań dotyczących spożycia alkoholu w naszym kraju. Wprawdzie według ogólnodostępnych badań, odsetek osób nieletnich, które deklarują że spożywały alkohole wysokoprocentowe nie jest duży w porównaniu z innymi rodzajami alkoholi, członkowie KRPS uznali za szczególnie istotne przeciwdziałanie spożywaniu alkoholi wśród nieletnich.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego średnio roczne spożycie napojów spirytusowych wśród Polaków zdecydowanie spadło na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia, podczas gdy spożycia innych alkoholi, w tym szczególnie piwa, wzrosło. Pomimo to, najwięksi producenci napojów spirytusowych pragną podejmować działania związane ze zwalczaniem nieodpowiedzialnej reklamy napojów alkoholowych skierowanej do osób dorosłych, a również przeciwdziałania reklamowaniu i sprzedaży napojów alkoholowych osobom poniżej 18 roku życia.

Kodeks ma stanowić jeden z instrumentów samokontroli przemysłu spirytusowego, by zapewnić jeszcze skuteczniejsze przestrzeganie prawa. Członkowie KRPS będą współpracować z różnymi organizacjami, m.in. Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, a także z Rządem, we wszystkich inicjatywach związanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz promocją odpowiedzialnego spożywania wyrobów przemysłu spirytusowego. KRPS zamierza zaangażować się również w inne przedsięwzięcia organizacji pozarządowych, zmierzające do promowania odpowiedzialnego modelu konsumpcji napojów alkoholowych. Już obecnie członkowie KRPS przestrzegają wszelkich ograniczeń i zakazów dotyczących reklamy i promocji napojów alkoholowych wynikających z przepisów prawa, między innymi z Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa zabrania reklamowania wszystkich napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa.

Zgodnie z przyjętymi założeniami Kodeksu, reklama i promocja napoju alkoholowego nie mogą wykorzystywać symboli narodowych, religijnych, ani także wizerunków osób i postaci cieszących się szczególnym autorytetem.

Nie mogą sugerować, że spożywanie alkoholu pozwala przezwyciężyć problemy życiowe, w szczególności ułatwia przełamywanie lęków i zahamowań. Nie mogą również sugerować, że spożywanie napoju alkoholowego może mieć dodatni wpływ na zdrowie, a w szczególności może przyczyniać się do zwiększenia odporności psychicznej.

Reklama i promocja napoju alkoholowego nie mogą propagować nieodpowiedzialnych zachowań związanych ze spożywaniem alkoholu, takich jak nadużywanie alkoholu wywieranie presji psychicznej na osoby odmawiające spożywania alkoholu bądź deprecjonowania postawy abstynencji alkoholowej, zachowań agresywnych oraz zachowań prowadzących do agresji seksualnej, spożywania alkoholu w obecności osób niepełnoletnich.

Przede wszystkim reklama i promocja napoju alkoholowego nie mogą być adresowane do osób niepełnoletnich, wykorzystywać wizerunków osób, które mają mniej niż 25 lat, wykorzystywać wizerunków osób oraz postaci mających szczególny wpływ na osoby niepełnoletnie, przedstawiać spożywania napoju alkoholowego jako jednego z atrybutów dojrzałości.

Kodeks, który będzie elementem samoograniczenia branży spirytusowej oraz realizacją idei społecznej odpowiedzialności biznesu, w swoich założeniach przewiduje, nakładanie wysokich kar finansowych dla wszystkich tych, którzy naruszą jego zasady, ostateczną karą może być nawet pozbawienie członkowstwa w KRPS.