O ile spadną ceny dzięki obniżce VAT

W odpowiedzi na rosnące ceny i inflację osiągającą 8,6 proc. przedstawiciele rządu zaproponowali tarczę antyinflacyjną 2.0, a w niej szereg rozwiązań, w tym m.in. w zakresie obniżenia stawek VAT na niektóre produkty spożywcze, nawozy, czy też paliwa i energię.

Czy spadną ceny?

Według doradcy podatkowego Marcina Zarzyckiego jest to krok w dobrym kierunku, gdyż każda obniżka stawek VAT powinna być rozpatrywana pozytywnie. Ekspert wskazuje jednak, że bardzo trudno ocenić, czy i na ile ta obniżka wpłynie na faktyczny spadek cen.

"Trzeba przede wszystkim zastanowić się, do czego porównujemy +obniżkę+. Jeżeli porównamy ceny do analogicznego okresu w zeszłym roku, czy nawet do jesieni 2021 r., to można mieć wątpliwości, czy zapłacimy mniej. Jeżeli natomiast jako próbę porównawczą przyjmiemy okres: styczeń 2022 – luty 2022, to faktycznie będzie można zapewne powiedzieć, że ceny mogą ulec obniżce" - wskazał.

Jak dodał, bardzo niełatwo ocenić, ile ta obniżka wyniesie. "Odpowiedź nie jest tutaj jednoznaczna, albowiem zależy od wielu czynników, które są trudne, a czasem wręcz niemożliwe do przewidzenia" - podkreślił Zarzycki.

Wskazał, że obniżka VAT obejmuje z jednej strony paliwa, gaz, czy energię cieplną. "Tutaj faktycznie możemy spodziewać się, że ceny delikatnie spadną, co zresztą zapowiadają już przedstawiciele m.in. koncernów paliwowych. Z drugiej strony mamy natomiast inne produkty, w tym przede wszystkim spożywcze, których cena nie zależy tylko od kwoty VAT, ale również od tego jak zachowają się sprzedawcy" - zauważył.

Jego zdaniem nie ma pewności, że cała obniżka stawek znajdzie odzwierciedlenie w cenach produktów na półkach.

"Część sieci handlowych zapowiada faktyczne obniżenie cen, ale większość nie wypowiada się jednoznacznie w tym zakresie. Może okazać się, że przedsiębiorcy wykorzystają obniżkę stawek do zrekompensowania sobie wyższych kosztów prowadzenia działalności i nabycia produktów, co zresztą jest zrozumiałe, biorąc pod uwagę, że ich koszty też znacząco wzrosły" - ocenił.

Jak dodał, trzeba też pamiętać, że na ceny w sklepach nie wpływają tylko stawki VAT, ale szereg innych czynników składających się na łańcuch dostaw, takich jak koszty transportu, produkcji, energii czy gazu.

"Praktyka innych państw pokazuje, że reakcje na obniżki stawek VAT są asymetryczne i nie przekładają się na spadek cen, ale raczej na brak ich wzrostu" - podkreślił. Przytoczył przy tym scenariusze analityków Credit Agricole, w których wskazano, że obniżka VAT znajdzie odzwierciedlenie w cenach produktów na poziomie maksymalnie 70 proc, a w pesymistycznym scenariuszu ceny utrzymają się na obecnym poziomie.

Obniżka VAT

Wprowadzona od 1 lutego obniżka VAT z 5 proc. do 0 proc. obejmie produkty żywnościowe, np. mięso, warzywa i owoce, produkty mleczarskie, oleje, wody; obniżka z 23 proc. na 8 proc. będzie dotyczyła paliw silnikowych jak olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę, gaz LPG. Z kolei VAT na nawozy, środki ochrony roślin, ziemię ogrodniczą i inne środki wspomagające produkcję rolniczą VAT spadnie z 8 proc. do 0 proc., na gaz z 8 proc. na 0 proc. i na energię cieplną z 8 proc. do 5 proc. Jeśli chodzi o energię elektryczną utrzymana zostanie obniżona stawka podatku w wysokości 5 proc.