Wirtualne Media

Potocznie mówi się, że dobrze jest znać swojego wroga – szczególnie, gdy jest on niewidoczny gołym okiem i z pozoru niegroźny. W walce z rotawirusami nie ma żartów – występują one powszechnie na całym świecie i są wysoce zakaźne^1,2. Badanie* przeprowadzone w ostatnim czasie przez Millward Brown pokazuje, że coraz więcej matek i kobiet w ciąży ma świadomość tego jak przebiega zakażenie powodowane przez rotawirusy³. Nie każdy jednak wie, jak skutecznie się przed nim obronić.

Świadomość wśród mam rośnie?

Coraz więcej matek i kobiet w ciąży zna przebieg zakażenia rotawirusowego³. Jak wykazują wyniki analizy* przeprowadzonej przez Millward Brown³ w grupie 309 kobiet, w 2008 roku tylko 28 proc. kobiet słyszało o zakażeniu rotawirusowym; dla porównania, w 2015 roku liczba ta wzrosła do 50 proc. Ponad połowa (52 proc.) badanych mam, które wiedzą czym są rotawirusy i jak objawia się zakażenie, uważa je za bardzo uciążliwe.³ W analizie* porównano też, jak matki postrzegają zakażenia powodowane przez rotawirusy na tle innych zakażeń – okazuje się, że 43 proc. respondentek uważa rotawirusy za bardzo ważne zagrożenie dla zdrowia ich dziecka. Mimo znacznego wzrostu świadomości wśród matek, część z nich wciąż nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji wypływających z zakażenia rotawirusowego oraz możliwościach profilaktyki, dlatego warto edukować o tym, czym są rotawirusy i jak można się przed nimi ochronić³.

Wymioty, biegunka, wysoka gorączka

Gwałtowne, intensywne wymioty, wodnista biegunka i wysoka gorączka to najczęstsze objawy towarzyszące chorobie wywołanej przez rotawirusy². Objawy te zwykle utrzymują się od 3 do 8 dni⁴. W przebiegu zakażenia rotawirusowego może dojść do odwodnienia, szczególnie dotkliwego w przypadku niemowląt i małych dzieci⁴. Są to jednak objawy niespecyficzne, które mogą pojawić się również w przypadku innych chorób, dlatego jeśli zaobserwujemy je u naszego dziecka, powinniśmy pilnie skonsultować się ze specjalistą⁵. Infekcje rotawirusowe najciężej przechodzą maluchy do 2. roku życia, co może być przyczyną hospitalizacji¹ – przebieg zakażenia jest nieprzewidywalny, a małe dzieci szybciej niż starsze ulegają odwodnieniu ^1,2.

Rotawirus jest wysoce zakaźny

Mimo wielu zaleceń i środków ostrożności, nie jest łatwo uniknąć zakażenia rotawirusowego⁶. Ten podstępny wirus jest wysoce zakaźny, trudno go usunąć zwykłymi środkami dezynfekującymi, a jego przeżywalność na skórze i powierzchniach różnych przedmiotów jest wysoka^1,2. O tym, jak bardzo jest odporny, może świadczyć jego przeżywalność: rotawirus może przetrwać około 4 godziny na dłoniach, na innych częściach ciała przez kilka dni, a na suchych gładkich powierzchniach (np. zabawkach) nawet do 10 dni⁷. Stąd też, choć bardzo ważna jest prawidłowa ochrona dzieci i zapewnienie dobrych warunków sanitarno-higienicznych², to nawet  stosowanie podstawowych zasad higieny może nie wystarczyć, by ochronić dziecko przed zakażeniem¹. Doświadczenia szpitalne pokazują, że nawet przebywanie w izolatce (pojedynczej sali z podwójnymi drzwiami i węzłem sanitarnym) może całkowicie nie chronić przed szpitalnym zakażeniem¹.

Szczepienia – najskuteczniejsza forma profilaktyki²

Szczepienia ochronne są nie tylko skuteczną metodą profilaktyki, ale posiadają również wysoki profil bezpieczeństwa^8,9. Takie szczepienia przebiegają bezboleśnie: podaje się je drogą doustną dzieciom od ukończenia 6. do 24./32. tygodnia życia (w zależności od producenta)^8,9. W Polsce szczepienia przeciwko rotawirusom należą do szczepień zalecanych, niefinansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministerstwa Zdrowia¹⁰. Cały cykl szczepienia obejmuje 2 lub 3 dawki, w zależności od producenta^8,9.

Nie warto lekceważyć objawów zakażenia rotawirusowego

Jak pokazała analiza* przeprowadzona przez Millward Brown, w roku 2015 30 proc. badanych  mam zaszczepiło swoje dzieci przeciwko rotawirusom³. Specjaliści podkreślają, że nie powinniśmy lekceważyć choroby rotawirusowej: infekcja może wprawdzie ograniczyć się jedynie do krótkotrwałej i niezbyt dokuczliwej biegunki, ale w skrajnych przypadkach może spowodować ciężkie powikłania np. poważne odwodnienie i zaburzenia gospodarki elektrolitowej wymagające leczenia szpitalnego^2,5,11. Warto pamiętać o szczepieniu niemowląt - ma to istotny wpływ nie tylko na częstotliwość hospitalizacji dzieci, ale także dorosłych¹².

Więcej informacji znajduje się na stronie www.powstrzymajrotawirusy.pl

*Informacje na temat badań wykorzystanych w tekście:

Referencje:

1. Czy można zapobiegać biegunkom rotawirusowym? Analiza przypadków w pediatrii, Dominika Kowalska-Kouassi, Teresa Jackowska, PZWL, Warszawa 2014, s. 3-8.
2. Pierwsze 2 lata życia dziecka. Przewodnik dla rodziców. Jak dbać o rozwój, pielęgnować i zapobiegać chorobom. Praca zbiorowa pod redakcją A. Chybickiej, A. Dobrzańskiej, J. Szczapy i J. Wysockiego. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012. str.229 – 233.
3. Millward Brown na zlecenie GSK, Postrzeganie szczepień skojarzonych przez matki niemowląt oraz kobiety w ciąży, raport z badań, Warszawa, czerwiec 2016 r. Dostępne na: http://pl.gsk.com/media/679363/mb-gskkonferencjaskojarzone-10-06.pdf, [ostatni dostęp: czerwiec 2016].
4. Centers for Disease Control and Prevention. About Rotavirus. Dostępne na: http://www.cdc.gov/rotavirus/about/index.html [Ostatni dostęp: 28.04.2016].
5. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases. The Pink Book: Course Textbook. 12th Edition Second Printing. 2012. Str. 263 – 274 Dostępne na: http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/index.html http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/index.html[Ostatni dostęp: 28.04.2016].
6. Centers for Disease Control and Prevention. Prevention. Dostępne na: http://www.cdc.gov/rotavirus/about/prevention.html [Ostatni dostęp: 20.05.2016].
7. Mrukowicz J., Szajewska H., Vesikari T. Options for the Prevention of Rotavirus Disease Other Than Vaccination. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition .2008;46. Str. 32–S37.
8. Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline.
9. Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD.
10. Program Szczepień Ochronnych na rok 2016. Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015r.Dostępne na: http://gis.gov.pl/images/ep/akt-1pso2016.pdf [Ostatni dostęp:28.04.2016].
11. Daniel C. Payne, PhD, MSPH, Mary Wikswo, MPH, and Umesh D. Parashar, MBBS, MPH. Manual for the Surveillance of Vaccine-Preventable Diseases. Chapter 13: Rotavirus. 2011. Dostępne na: http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/chpt13-rotavirus.htmlhttp://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/chpt13-rotavirus.html [Ostatni dostęp: 28.04.2016].
12. Szczepienie niemowląt przeciwko rotawirusom chroni również starsze dzieci i osoby dorosłe, Medycyna Praktyczna, Dostępne na: http://www.mp.pl/szczepienia/aktualnosci/show.html?id=89245 [Ostatni dostęp: 23.05.2016].