Towarzystwo Dziennikarskie: w kampanii prezydenckiej Jedynka bezkrytyczna, Trójka również niekorzystnie o rządzie

Towarzystwo Dziennikarskie – oprócz raportu z monitoringu serwisów informacyjnych TVP, TVN i Polsatu przygotowało także raport z obserwacji programów Polskiego Radia – Jedynki i Trójki oraz RMF FM. Obserwatorzy kampanii śledzili je między I a II turą wyborów, czyli między 29 czerwca a 10 lipca br.

Najwięcej miejsca tematyce wyborów prezydenckich przed drugą turą poświęciło RMF FM. Była to ponad połowa czasu badanych serwisów informacyjnych (55 proc.). Z kolei prawie 50 proc. czasu wybory zajęły w Programie Pierwszym Polskiego Radia, a w Trójce – 38 proc. serwisów.

Dla porównania: przed pierwszą turą zainteresowanie wyborami prezydenckimi Polskiego Radia i nadawcy komercyjnego było na takim samym poziomie - 47 proc. czasu serwisów, a w publicznej Trójce - 34 proc.

W serwisach informacyjnych Programu 1 Polskiego Radia (podobnie jak w „Wiadomościach” TVP) wśród informacji wyborczych przeważały wiadomości na temat Andrzeja Dudy, dominowały te o wydźwięku pozytywnym. Natomiast informacje o Rafale Trzaskowskim miały wydźwięk wyłącznie negatywny. 

Z kolei w Programie III również zdecydowanie przeważały pozytywne informacje na temat Andrzeja Dudy, ale pojawiło się także 9 informacji neutralnych i jedna negatywna. Wiadomości o Rafale   Trzaskowskim miały wydźwięk pozytywny i negatywny – z przewagą tych ostatnich. W Trójce było też więcej informacji  o pozostałych kandydatach.

Udział tematów wyborczych w serwisach Polskiego Radia pozostał na zbliżonym poziomie w obu monitorowanych programach. W RMF FM rósł wraz ze zbliżaniem się do pierwszej tury, w żadnym serwisie nie wyniósł jednak 100 proc., jak w wydaniu „Wiadomości” z 26 czerwca.

W RMF FM występowało większe zróżnicowanie informacji o kandydatach, choć najczęściej mówiono o Andrzeju Dudzie - większości jednak neutralne. Pozytywne były tylko dwie informacje, negatywnych - 9. Rafał Trzaskowski zanotował 6 pozytywnych wzmianek, 2 negatywne i jedną neutralną.

Czarne chmury nad Radą Mediów Narodowych. "Dwa istotne błędy w krótkim czasie"

W Jedynce dominował Andrzej Duda, W Trójce częściej Trzaskowski

Monitoring radiowy dotyczył również częstotliwości i długości wypowiedzi osób publicznych na antenach Polskiego Radia i stacji komercyjnej RMF FM tzw. setek.

W Jedynce dominował kandydat PiS na prezydenta i obecny prezydent, Andrzej Duda. Przed I turą wyborów czas jego wypowiedzi był nieproporcjonalnie długi, w porównaniu do innych kandydatów. Przed drugą otrzymał 38 proc. czasu serwisów, a jego kontrkandydat Rafał Trzaskowski – niecałe 30 proc. Kolejno najchętniej cytowaną w serwisach Jedynki osobą był rzecznik rządu Piotr Mueller, a za nim – minister zdrowia Łukasz Szumowski. Pierwszą piątkę zamknął Marcin Kierwiński z PO.

W Trójce najwięcej czasu w setkach dostał Rafał Trzaskowski (30 proc.), Andrzej Duda zajął drugie miejsce (27 proc.). Program Trzeci dość często cytował także Szymona Hołownię, który w Jedynce niemal nie istniał. Jego wypowiedzi pojawiały się przed drugą turą równie często jak wypowiedzi: Krzysztofa Bosaka, Adama Bielana, Radosława Fogla, Beaty Szydło, Borysa Budki i Jacka Czaputowicza.

Czas między obu kandydatów podzielił RMF, stosunkowo często wypowiadał się także Szymon Hołownia, a zaraz za nim – Mateusz Morawiecki.

Jeśli chodzi o czas wypowiedzi poszczególnych polityków - w Jedynce setki Andrzeja Dudy i Rafała Trzaskowskiego zajęły łącznie 2/3 czasu wszystkich wypowiedzi w serwisach, w Trójce – niecałe 60 proc. w RMF FM – 25 proc. Stacja komercyjna w dużej mierze opowiadała o wyborach głosami swoich dziennikarzy.

- Monitoring wykazał, że nadawca publiczny nie spełnił wymogów art. 21.1 ustawy o radiofonii i telewizji, nakazujących by programy radia publicznego charakteryzowały się „pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością” - uzasadnia Andrzej Krajewski, współautor raportu przekazanego redakcji Wirtualnemedia.pl i pomysłodawca projektu.

Nowy szef Trójki przeprosił Niedźwieckiego. „Mann zajęty kampanią Trzaskowskiego, Semka zostaje w 'Klubie Trójki'”

Dodaje, że obserwatorzy dostrzegają jednak różnicę: Program Trzeci PR różnił się na korzyść od Programu Pierwszego. - W Trójce kandydujący prezydent nie był traktowany bezkrytycznie, tak jak w Jedynce. Przebijały się informacje niekorzystne dla rządzących, a rozmowy z nimi zawierały pytania dziennikarskie, a nie wynikające z „niekompetencji, braku dystansu i serwilizmu”, częstego u prowadzących wywiady w Jedynce. Serwisy RMF FM służyły jako baza do porównania przekazu informacyjnego radia publicznego - stwierdzili autorzy raportu.

W rozmowie z nami Andrzej Krajewski podkreśla, że pozytywnym wnioskiem raportu jest poprawa sytuacji w Trójce, natomiast negatywnym - "walka na froncie politycznym przez Jedynkę". - Bardzo charakterystyczne jest to, że w publicystyce w Jedynce pojawiają się głównie redaktorzy spoza radia, brak zaufania do dziennikarzy z radia, pojawiają się zewnętrzni komentatorzy, natomiast w Trójce walka o jej uratowanie trwa - komentuje Krajewski.

Zespół Towarzystwa Dziennikarskiego prowadził monitoring od 15 czerwca do 10 lipca 2020 roku. Śledził główne wydania programów informacyjnych TVP, Polsatu, TVN oraz serwisów informacyjnych Jedynki, Trójki oraz RMF FM. Jego celem było sprawdzenie, jak TVP i Polskie Radio wywiązują się z obowiązku przestrzegania w swoich audycjach wymogów pluralizmu, bezstronności, wyważenia i niezależności oraz porównanie ich z dziennikami nadawców komercyjnych – „Faktami” TVN i „Wydarzeniami” Telewizji Polsat oraz RMF FM.

Monitoring był prowadzony przy wsparciu Funduszu Obywatelskiego, zarządzanego przez Fundację dla Polski, według metodologii wykorzystanej w poprzednich obserwacjach medialnych Towarzystwa Dziennikarskiego.

Duże wzrosty oglądalności programów informacyjnych w kwietniu. „Fakty” zyskały 566 tys. widzów, a „Wiadomości” prawie 900 tys.

W 2019 roku średni dzienny zasięg radia wyniósł 72,2 proc., a tygodniowy - 91,2 proc. Z kolei średni dobowy czas słuchania wyniósł 269 minut. Najchętniej słuchaną stacją niezmiennie było RMF FM, a sieć Eska wyprzedziła Jedynkę.