74% dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym czas wolny najczęściej spędza na świeżym powietrzu z rówieśnikami, a odrabianie lekcji zajmuje im średnio 1-2 godzin dziennie – pokazują wyniki badania „Dzieci po szkole – wolne czy zajęte[1]”, przeprowadzone przez platformę edukacyjną Squla.pl. Jakie obowiązki i aktywności wypełniają czas wolny po szkole naszych dzieci oraz jaki jest w tym udział rodzica lub szkoły?
Celem badania „Dzieci po szkole – wolne czy zajęte”, było sprawdzenie jakie są najczęstsze i ulubione formy spędzania czasu wolnego polskich dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Wyniki badania dostarczają odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu czas wolny dziecka w tak młodym wieku wypełniają czynności związane z nauką i zabawą.
Po lekcjach do lekcji
39% dzieci poświęca średnio 1-2 godzin dziennie na odrabianie lekcji. W przedszkolu lub zerówce prace domowe zadawane są już 2/3 dzieci, a blisko co czwarte dziecko w tak młodym wieku spędza na ich odrabianiu ponad 3 godziny dziennie. Dzieci starsze mają więcej przedmiotów oraz godzin lekcyjnych, tym samym mniej czasu po szkole na odrabianie lekcji, a mimo to muszą poświęcić na tę czynność więcej czasu niż ich młodsi koledzy. W klasach 4-6 wszystkie dzieci mają zadawane prace domowe i ponad połowa z nich spędza na ich odrabianiu do 2 godzin dziennie. Zastanawiający jest odsetek 15% dzieci z klas 4-6, którym odrabianie lekcji zajmuje aż 3 do 4 godzin dziennie. Jako najbardziej czasochłonny przedmiot w domowej nauce, rodzice wskazują matematykę (66%).
44% wszystkich badanych rodziców dzieci w wieku 6-12 sądzi, że ich pociechom zadawane jest za dużo prac domowych. Blisko co trzeci rodzic skłaniałby się do całkowitego zlikwidowania prawa nauczycieli do ich zadawania i uważa, że prace domowe zadawane ich dziecku są bezużyteczne. Najbardziej krytyczne podejście do tej kwestii wykazuje grupa rodziców dzieci w klasach 4-6 – aż 54% z nich uważa, że nauczyciele zadają zbyt dużo ich dzieciom.
– Wyniki naszego badania potwierdzają, że rodzice nie tyle podważają celowość domowej nauki, co raczej chcieliby, aby odbywała się ona w sposób bardziej atrakcyjny i mniej czasochłonny dla dziecka – mówi Małgorzata Munzer, Brand Manager Squla.pl – 28% rodziców czas wolny z dzieckiem przeznacza na odrabianie lekcji, jednak ta czynność nie należy do najbardziej lubianych przez nich form spędzania czasu z dzieckiem. Rodzice woleliby poświęcić ten czas na wspólne czytanie książki, wycieczkę do kina, czy teatru.
Nauka z rodzicem, czy przy komputerze?
Rodzice z różną częstotliwością pomagają dzieciom przy pracach domowych, jednak aż ¼ z nich robi to prawie codziennie. Badanie Squla.pl wykazało również, że im dzieci są starsze, tym rzadziej rodzice pomagają im w lekcjach i częściej odbywa się to na prośbę dziecka. 61% dzieci w klasach 4-6 prosi rodziców o pomoc w nauce, podczas gdy wśród dzieci młodszych to rodzic wychodzi częściej z inicjatywą pomocy (54% w klasach 1-3 i 68% w wieku przedszkolnym).
– Rola rodzica w odrabianiu prac domowych jest niezastąpiona w pierwszym etapie nauki w szkole – mówi Monika Perkowska, psycholog dziecięcy – Dzieci z klas I-IV często nie posiadają wiedzy, w jaki sposób najlepiej rozplanować swój czas przeznaczony na lekcje, od jakich treści zacząć, kiedy robić przerwy. Wsparcia wymaga również nauka samodzielnego czytania i rozumienia poleceń.
Dla co trzeciego dziecka to komputer stanowi pomoc w nauce, co pozwala sądzić, że traktują go jako przydatne narzędzie do zdobywania wiedzy. 56% dzieci spędza do godziny dziennie wyszukując informacje do nauki w sieci. Aż 42% dzieci przez około godzinę dziennie korzysta z platform edukacyjnych online podczas odrabiania prac domowych, a prawie ¼ poświęca na tę czynność więcej niż godzinę dziennie. Ten wynik potwierdza, że rodzice przekonują się do tego typu rozwiązań, które łączą naukę z nowymi technologiami, uwielbianymi przez ich dzieci. Nauka wskazywana jest jako trzecie najczęstsze przeznaczenie komputera, w każdej grupie wiekowej. Do czego, poza nauką, dzieci wykorzystują komputer? Najczęściej wskazywane przez rodziców jest granie w gry (62%) lub oglądanie filmów i seriali (38%).
Zabawa na podwórku nadal uwielbiana
Badanie Squla.pl wykazało, że wbrew powszechnej opinii, współczesne dzieci nadal lubią spędzać czas na świeżym powietrzu z rówieśnikami – aż 74% dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym tak właśnie wykorzystuje swój czas po szkole. W każdej grupie wiekowej ta czynność wskazywana była jako najczęstsza w ciągu tygodnia, a co trzecie dziecko przebywa na podwórku od 4 do 7 godzin tygodniowo. Dla 61% dzieci najczęstszą czynnością w czasie wolnym jest zabawa w domu, jednak bez komputera i telewizora. Granie na komputerze, tablecie, czy konsoli, zajęło czwarte miejsce w zestawieniu najczęściej wykonywanych czynności (48%). Na zorganizowanych zajęciach pozaszkolnych dzieci spędzają najczęściej 1-3 godziny tygodniowo, jednak tylko 15% badanych dzieci na nie uczęszcza.
Wśród rodziców ulubioną (72%) i najczęstszą (68%) aktywnością w czasie wolnym z dzieckiem, jest również przebywanie na świeżym powietrzu. Rodzice często też wykorzystują ten czas do rozmowy z dzieckiem (48%) lub wspólnego oglądania filmów (31%). Co czwarty rodzic lubi chodzić z dzieckiem do kina, teatru albo muzeum, jednak nie zawsze ma na to czas – tylko dla 15% to najczęstsza forma spędzania wolnego czasu.
– Z punktu widzenia psychologii rozwojowej ważniejsze jest spędzanie wolnego czasu z dzieckiem na takich aktywnościach, które pomagają odpocząć po szkole – podsumowuje Monika Perkowska, psycholog dziecięcy – Wychowując dziecko powinniśmy zwracać uwagę na to, czym się interesuje, dlatego jeśli nasze dzieci lubią grać na komputerze, spróbujmy im w tym czasem towarzyszyć. Dzieci nie lubią, gdy negatywnie komentujemy ich pomysły, a spędzając z nimi czas w sposób dla nich atrakcyjny mamy dużą szansę na zbudowanie długotrwałej, mocnej więzi. Umiejętność odpoczynku w czasie wolnym i odpowiedniego rozplanowania pracy to przeważnie zasługa rodziców i ich autorytetów.
[1] Badanie „Dzieci po szkole – wolne czy zajęte” przeprowadzone przez SW Research na zlecenie platformy edukacyjnej Squla.pl, na grupie 1022 rodziców dzieci w wieku 6-12 lat, metodą CAWI, w lipcu 2016 roku.
